Temat przestrzegania praw cudzoziemców przebywających w ośrodkach strzeżonych i aresztach w celu wydalenia był przedmiotem kilku już monitoringów - w 2007 r. delegacja Parlamentu Europejskiego krytycznie oceniła detencję nieletnich oraz kobiet w ciąży, a także dostęp do opieki zdrowotnej. Z kolei rok wcześniej Caritas podjął temat problemów komunikacyjnych oraz ograniczonej dostępności różnorodnych form spędzania czasu wolnego.

Jak wynika z tegorocznego raportu* Stowarzyszenia Interwencji Prawnej, znacząca liczba wcześniej zgłoszonych rekomendacji dotychczas nie została uwzględniona, zwłaszcza w zakresie kompetencji językowych pracowników ośrodków. Przekłada się to na niższą efektywność realizacji prawa do otrzymywania informacji przez cudzoziemców w zrozumiałym dla nich języku. Problemem jest także kontakt ze światem zewnętrznym - cudzoziemcy mają poczucie przebywania w zakładzie penitencjarnym, gdzie ten kontakt jest utrudniony albo niemożliwy. Ściśle regulowane są takie kwestie, jak np. czas spacerów i przebywania na świeżym powietrzu, co dotyczy również dzieci przebywających w ośrodkach. Także dostęp do opieki lekarskiej nie został oceniony w pełni pozytywnie - poza problemami z korzystaniem z pomocy lekarzy specjalistów, częstą barierą jest brak tłumacza w kontaktach z psychologiem bądź psychiatrą. Kontrowersyjne jest w ogóle umieszczanie dzieci w ośrodkach strzeżonych i aresztach w celu wydalenia. Poza negatywnymi skutkami pobytu w ośrodku zamkniętym dla psychiki dziecka i jego rozwoju, problemem jest ograniczenie dostępu do edukacji, co stanowi niedopełnienie konstytucyjnego obowiązku szkolnego dla wszystkich osób poniżej 18 roku życia przebywających na terytorium Polski.

Okazuje się, że nowa ustawa o cudzoziemcach nie zmieni znacząco sytuacji w tej dziedzinie - co prawda, proponowane są ograniczenia w detencji dzieci poniżej 13 roku życia oraz obowiązek umieszczania małoletnich i ich prawnych opiekunów w tych samych pomieszczeniach razem, co dotychczas nie było regułą. Niestety, wydaje się, że według zapisów projektowanej ustawy, wypełnianie obowiązku szkolnego nie będzie mogło być w pełni realizowane.

KF

* Raport jest dostępny pod adresem: http://www.interwencjaprawna.pl/docs/ARE-411-monitoring-osrodki-strzezon...