W dniu 4 listopada br. białoruska Izba Reprezentantów przyjęła poprawki do ustawy o służbie państwowej. Nowelizacja zabrania pracownikom tej służby przyjmowania od obcych państw przywilejów związanych z poglądami politycznymi, religijnymi czy przynależnością narodową, a także przyjmowania dokumentów uprawniających do nich. W praktyce oznacza to zakaz posiadania przez urzędników państwowych m.in. Karty Polaka. Nowelizacja ustawy jest konsekwencją kwietniowego wyroku białoruskiego Sądu Konstytucyjnego, według którego część przepisów polskiej ustawy o Karcie Polaka jest niezgodna z normami prawa międzynarodowego i umowami polsko-białoruskimi.

Władzy białoruskiej chodzi nie tylko o uregulowanie kwestii konfliktu interesów urzędników posiadających Kartę Polaka. Dokument ten, według przedstawicieli rządu białoruskiego, zobowiązywałby do uwzględnienia przez urzędników interesów Polski, co mogłoby się odbić negatywnie na bezpieczeństwie Białorusi. Wydaje się, że chodzi również o zakwestionowanie pracy organizacji polonijnych (w tym nieuznawanego przez władze w Mińsku Związku Polaków na Białorusi), które wydają zaświadczenia niezbędne do otrzymania dokumentu. Pośrednio celem władzy białoruskiej może być też kolejny atak propagandowy przeciwko Polsce. Ambasador Polski w Mińsku, Leszek Szerepka w wywiadzie dla białoruskiej agencji „Telegraf” przyznał, że zdarzyły się pojedyncze przypadki zwrotu Karty, ale jednocześnie podkreślił, że decyzje białoruskich władz nie będą miały wpływu na dalsze wydawanie tego dokumentu.

Przyznawana od 2008 r. Karta Polaka jest dokumentem poświadczającym przynależność do Narodu Polskiego. Daje ona m.in. prawo do refundacji kosztów wizy pobytowej długoterminowej uprawniającej do wielokrotnego wjazdu do Polski, do pracy i prowadzenia działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy czy zniżki na przejazdy koleją. Dostać ją mogą wyłącznie obywatele krajów z obszaru b. ZSRR, mający polskie pochodzenie. Do listopada 2011 r. do polskich konsulatów wpłynęło ok. 76 tys. wniosków o wydanie Karty, ponad 29 tys. - na Białorusi. Zdecydowana większość z nich jest rozpatrywana pozytywnie.

MP