Od grudnia 2008 r. Szwecja prowadzi jedną z najbardziej liberalnych polityk dostępu cudzoziemców do rynku pracy wśród krajów zachodnich (zob. „BM” nr 25, s. 6). W wyniku reformy pracodawcy uzyskali prawo zatrudnienia pracownika z zagranicy w każdym zawodzie po spełnieniu jedynie dwóch warunków. Pierwszy z nich to konieczność opublikowania ogłoszenia o pracy przez pracodawcę, przy czym przeprowadzenie rozmów kwalifikacyjnych z kandydatami nie jest już wymagane. Drugi zaś to zapewnienie cudzoziemcowi warunków pracy i płacy odpowiadających szwedzkim standardom, zazwyczaj określonym w układach zbiorowych pracy.

Zmiana restrykcyjnej polityki imigracyjnej w otwartą na imigrantów nie doprowadziła do radykalnego wzrostu liczby pracowników cudzoziemskich w Szwecji. Co prawda, liczba pierwszych zezwoleń na pracę inną niż sezonowa  w 2010 r. prawie się potroiła w stosunku do roku 2008 - 9,5 tys. wobec 3,7 tys. - ale skala zatrudnienia imigrantów pozostała niewielka. W pewnym stopniu można to tłumaczyć kryzysem gospodarczym i nieznajomością nowego systemu rekrutacji przez szwedzkich pracodawców. Zaobserwowano za to wyraźny wzrost liczby członków rodzin przybyłych wraz z migrantami, od razu uzyskujących prawo pobytu i pracy (w 2008 r. prawie 600 osób, w 2010 r. - pow. 5 tys.).  Zaledwie niecała połowa nowych pracowników cudzoziemskich została zatrudniona w tzw. zawodach deficytowych (w tym niewymagających wysokich kwalifikacji), zwłaszcza w branży IT. Pozostali - znacznie częściej niż przed reformą, gdy było to trudniejsze - podjęli pracę na stanowiskach nie wymagających wysokich kwalifikacji, głównie w gastronomii, ho-telarstwie i przy sprzątaniu, gdzie nie odnotowuje się niedoborów.  

Jak wynika z analizy OECD z grudnia 2011 r., nie ma dowodów na to, by zatrudnienie większej liczby cudzoziemców przyczyniło się do obniżenia płac rodzimych pracowników. OECD zaleca jednak Szwedom monitorowanie, czy imigranci nie są dyskryminowani, a zwłaszcza, czy wysokość wynagrodzeń na ich kontraktach jest taka sama jak deklarowana w ogłoszeniach o pracę.         

RS

Więcej: OECD (2011), „Recruiting Immigrant Workers: Sweden 2011”, OECD Publishing: http://dx.doi.org/10.1787/9789264167216-en.