Czy koszty nieudanej migracji obciążają systemy zabezpieczenia społecznego krajów przyjmujących? Czy raczej bezrobocie skłania migrantów do powrotów? W jakim stopniu migranci stanowią konkurencję na rynku pracy dla ludności rodzimej? To tylko niektóre pytania badawcze w projekcie Norface realizowanym przez 15 instytucji naukowych z Europy*.

Badania przeprowadzone w ramach tego projektu w Holandii obalają powszechny mit o obciążeniu systemu socjalnego w czasach kryzysu przez imigrantów bez pracy. Badacze w oparciu o analizę danych z rejestrów publicznych z lat 1999-2007 udowodnili, że bezrobocie skłania migrantów do powrotów. W zależności od kraju pochodzenia od 41 do 54 proc. migrantów powrotnych było bezrobotnych w czasie wyjazdu, co według autorów może oznaczać pozytywny związek pomiędzy bezrobociem a decyzjami o powrotach. Wpływ bezrobocia na decyzje o powrocie był najmniejszy w wypadku imigrantów z krajów rozwijających się spoza UE i zmniejszał się wraz z przedłużającym się stanem bezrobocia. Imigranci z krajów UE-15, ze względu na łatwość powrotu na holenderski rynek pracy, cechowali się największą skłonnością do powrotów z powodu braku pracy**.

Badania z krajów skandynawskich pokazały z kolei ciekawy efekt dotyczący konkurencji powodowanej przez imigrantów na rynku pracy. Mimo tego, że udowodniono, iż napływ imigrantów przyczynia się do spadku wysokości wynagrodzeń krajowych pracowników - wzrost imigracji o 10 proc. obniża wynagrodzenia o 0,3 proc. - to efekt ten jest spowodowany głównie przez napływ imigrantów z krajów sąsiedzkich, a nie z krajów rozwijających się. Imigranci z innych krajów skandynawskich, którzy dzielą z ludnością rodzimą tę samą kulturę, podobne instytucje edukacyjne czy podobny język, stanowią dla rodzimych mieszkańców realną konkurencję na rynku pracy.            

AM

* Informacje o projekcie i wynikach badań: Norface.

** W badaniu wyodrębniono cztery grupy: największy odsetek bezrobotnych wśród wyjeżdżających migrantów był w grupie imigrantów z krajów UE-15 (54 proc.), potem wśród imigrantów z krajów najmniej rozwiniętych (48 proc.), z nowych krajów UE (44 proc.), najmniejszy - wśród imigrantów spoza UE z krajów rozwijających się (41 proc.).