Jednym z czynników ułatwiających społeczną aklimatyzację imigrantów jest możliwość łączenia rodzin, rozdzielonych wskutek wyjazdu jednego z rodziców, małżonków lub dzieci. Sytuację rodzin migrantów przebywających poza granicami swojego kraju na poziomie UE reguluje obecnie dyrektywa o prawie do łączenia rodzin (2003/86/WE). Określa ona minimalne uprawnienia, które powinny przysługiwać imigrantom i ich bliskim we wszystkich państwach członkowskich. Wobec tendencji do zaostrzania przepisów dotyczących łączenia rodzin przyszłość tej dyrektywy stoi pod znakiem zapytania. O tym, czy dojdzie do jej zasadniczej zmiany, rozstrzygną efekty debaty nad Zieloną Księgą w sprawie prawa do łączenia rodzin z 2011 r. (SOC/436).  

Już teraz w wielu krajach UE obowiązuje szereg dodatkowych obostrzeń, ograniczających swobodę łączenia rodzin, do których należą m.in. testy przed-wjazdowe, wysokie progi majątkowe czy ograniczenia wieku osób dołączających do swoich krewnych. Zwolennicy tych regulacji tłumaczą zasadność ich wprowadzenia rzekomym pozytywnym wpływem dodatkowych procedur selekcyjnych na zwiększenie partycypacji społecznej i ekonomicznej nowych migrantów. Badania Eurostatu wykazały jednak inną zależność - dodatkowe restrykcje nie tylko nie pomagają w procesie integracji imigrantów oraz ich bliskich, ale przede wszystkim uderzają w najbardziej wrażliwe grupy społeczne, takie jak osoby starsze, słabiej wykształcone oraz kobiety i dzieci. I choć całkowita liczba osób, które w 2010 r. dołączyły do migrantów przebywających w UE wzrosła względem lat poprzednich - co było w dużej mierze spowodowane zwiększoną liczbą dzieci zaproszonych przez matki pracujące w Hiszpanii i we Włoszech - to wnioski nasuwające się na podstawie statystyk powinny dać do myślenia. W większości krajów UE wskaźnik dotyczący łączenia rodzin obywateli państw trzecich - mierzony jako stosunek liczby imigrantów nowo przybyłych w ramach łączenia rodzin do całej populacji cudzoziemców spoza Unii Europejskiej w danym kraju - jest niski. W 2010 r. odsetek ten wynosił od 7,81 proc. dla Szwecji do 0,11 proc. dla Łotwy. Znacznie częściej łączą się rodziny migrantów osiedlających się w Szwecji, Włoszech, Finlandii, Republice Czeskiej, Wielkiej Brytanii i Portugalii niż w krajach, takich jak Malta, Irlandia, Niemcy i Dania.                                        

JK