Imigranci z EŚW ratują finanse publiczne Danii
Czy imigranci stanowią zagrożenie dla państw dobrobytu? To pytanie zadawały sobie kraje „starej piętnastki”, gdy osiem państw z Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW) przystępowało do Unii Europejskiej (UE) w 2004 r. Obecnie - 10 lat po historycznym rozszerzeniu UE - brakuje dowodów naukowych na to, że imigranci z nowych państw członkowskich wywierają negatywny wpływ na systemy zabezpieczenia społecznego krajów „starej” Unii. Najnowsze badania, przeprowadzone przez duńskich badaczy pokazują, że imigranci z EŚW nie tylko nie stanowią zagrożenia dla duńskiego systemu socjalnego, ale wręcz przyczyniają się do zmniejszenia deficytu finansów publicnych, spowodowanego m.in. długotrwałym kryzysem w gospodarce światowej.
Duńscy badacze oszacowali, że wkład netto imigranta z EŚW do duńskiego budżetu to średnio 16 tys. koron rocznie. Natomiast obywatel Danii „pobiera” z budżetu średnio 6 tys. koron rocznie. Ogółem imigranci z nowych państw członkowskich dokładają do publicznej kasy 900 mln koron netto rocznie, podczas gdy Duńczycy dostają z niej 29,5 mld.
Skąd się bierze tak olbrzymia różnica? Bardziej szczegółowa analiza wpływów do budżetu i wydatków pokazuje, że imigranci z EŚW wkładają do budżetu mniej niż obywatele Danii w postaci podatku dochodowego i podatku od towarów i usług. Jest to spowodowane tym, że imigranci mają z reguły niższe zarobki i że tylko ok. połowę swoich dochodów wydają w Danii. Jednocześnie jednak kosztują oni państwo duńskie aż o jedną trzecią mniej niż Duńczycy. Obywatele Danii w przeliczeniu na osobę otrzymują od państwa znacznie więcej w postaci rent, emerytur i dopłat do mieszkań. Imigranci z nowych państw członkowskich UE otrzymują przeciętnie nieco więcej jedynie w postaci zasiłków dla bezrobotnych, pomocy socjalnej i zasiłków na dzieci (zob. Tabela 1 na s. 4).
Jak zauważają badacze, powodem dla którego imigranci i obywatele Danii korzystają ze świadczeń socjalnych w różnym stopniu jest m.in. odmienna struktura wieku obu grup. Większość imigrantów z EŚW jest w wieku produkcyjnym. Natomiast obywatele duńscy są bardziej równomiernie reprezentowani we wszystkich grupach wieku. Oznacza to, że udział Duńczyków w grupach kosztownych z punktu widzenia skarbu państwa, takich jak ludzie młodzi i emeryci, jest o wiele większy niż w wypadku obywateli nowych państw członkowskich. Warto jednak zaznaczyć, że gdy badacze porównali imigrantów i Duńczyków w tym samym przedziale wieku 18-40 lat, okazało się, że Duńczycy nadal otrzymują przeciętnie więcej z tytułu rent, dodatków mieszkaniowych i zasiłków na dzieci. Częściej też korzystają z systemu opieki zdrowotnej.
AW
Tabela 1. Wpływy do budżetu i wydatki budżetowe w przeliczeniu na osobę - obywatele Danii i imigranci z Europy Środkowo-Wschodniej, rok budżetowy 2012/2013
|
Pozycje w budżecie rocznie, na osobę 2012/2013 |
Obywatele Danii |
Imigranci z EŚW |
|---|---|---|
| Wpływy ogólnie | 179 000 | 141 000 |
| Podatek dochodowy, podatek od nieruchomości, podatek od dochodów kapitałowych, składka na rynek pracy | 81 000 | 49 000 |
| VAT | 20 000 | 11 000 |
| Pozostałe podatki od gospodarstw domowych i związane z prowadzeniem działalności gospodarczej | 41 000 | 41 000 |
| Podatek dochodowy od osób prawnych | 16 000 | 16 000 |
| Pozostałe wpływy | 22 000 | 24 000 |
| Wydatki ogólnie | -185 000 | -125 000 |
| Transfery socjalne (włączając zasiłki na dzieci i dopłaty do mieszkań) | -57 000 | -21 000 |
| Wydatki publiczne na konsumpcję indywidualną (opieka zdrowotna, edukacja, opieka dzienna itp.) | -70 000 | -70 000 |
| Wydatki publiczne na konsumpcję zbiorową (wydatki na obronę, sądy, administrację itp.) | -28 000 | -28 000 |
| Pozostałe wydatki publiczne | -30 000 | - 32 000 |
| Wkład netto | -6 000 | 16 000 |
Źródło: Af Lotte Katrine Ravn, Jonas Zielke Schaarup (2014), Østeuropæere er en gevinst for statskassen.
