Pieniądze, których nie ma, dla ludzi, których nie ma
W lutym br. władze Moskwy przyjęły uchwałę zatwierdzającą program udzielania wsparcia finansowego bezrobotnym mieszkańcom miasta chcącym podjąć pracę poza stolicą. Pomoc ma być udzielana osobom planującym tymczasową przeprowadzkę (na minimum rok), jak i przeprowadzkę na stałe wraz z rodziną pozostającą na utrzymaniu. Przewidziano środki na dojazd, transport dobytku, diety na czas przejazdu (niewielkie - w przeliczeniu ok. 10 zł na dzień na osobę), wynajęcie mieszkania przez pierwsze trzy miesiące oraz jednorazową zapomogę w wysokości dwóch pensji minimalnych w regionie docelowym plus ok. 100 zł na każdego dodatkowego członka rodziny. Skorzystać z programu mogą tylko oficjalnie zarejestrowani bezrobotni, dla których służby zatrudnienia nie zdołały znaleźć pracy w Moskwie. Oferowane im będą miejsca pracy zarejestrowane w ogólnorosyjskiej bazie wakatów.
Uchwała ma związek z poprawkami do prawa federalnego regulującego kwestie zatrudnienia, zobowiązującymi władze regionalne do zapewniania dodatkowego wsparcia osobom poszukującym pracy, gotowym do jej podjęcia w innym regionie. O ile tego typu działania wydają się zasadne np. w wypadku tzw. monomiast (miast uzależnionych od funkcjonowania jednego dużego zakładu przemysłowego, z których wiele boryka się z problemem bezrobocia strukturalnego), o tyle w wypadku Moskwy brzmią raczej niedorzecznie.
Po pierwsze, Moskwa to największy rynek pracy w Rosji przyciągający masy migrantów (zarówno wewnętrznych, jak i zagranicznych), a stopa bezrobocia w stolicy jest znacznie niższa niż gdziekolwiek indziej*. Po drugie, poziom zarobków w Moskwie znacznie przekracza kwoty możliwe do uzyskania w regionach (przykładowo, w 2012 r. średnia miesięczna pensja w Moskwie wynosiła ponad 5 tys. zł, podczas gdy w wielu regionach nie przekraczała równowartości 2 tys. zł). Wobec tych różnic wydaje się mało prawdopodobne, aby znalazło się wielu chętnych na wyprowadzkę poza stolicę. Tym bardziej, że służbom zatrudnienia musiałoby się najpierw udać znaleźć im pracę poza Moskwą, co może okazać się niełatwe, biorąc pod uwagę, że są to osoby, dla których nie udało się znaleźć odpowiedniej posady w stolicy. Wobec tego potencjalnie zainteresowani skorzystaniem z programu mogą być jedynie przybysze z regionów chcący powrócić do miejsca poprzedniego zamieszkania. Pikanterii sprawie dodaje fakt, że z zamieszczonej na stronie moskiewskiego departamentu pracy noty objaśniającej wynika, że realizacja projektu nie będzie wiązała się z dodatkowymi kosztami, ponieważ „wystąpienie precedensu przeprowadzki bezrobotnych jest mało prawdopodobne”, a co więcej, „w ciągu całego okresu funkcjonowania moskiewskiej służby zatrudnienia ani jeden bezrobotny nie wyraził chęci wyjazdu w celu podjęcia pracy poza stolicą”.
ZB
* Oficjalna stopa bezrobocia w Moskwie w 2013 r. wyniosła 0,3 proc., natomiast badanie aktywności ekonomicznej ludności z 2012 r. wykazało bezrobocie na poziomie 0,8 proc. (przy średniej 5,5 proc. dla Rosji) (Regiony Rossii. Social’no-èkonomičeskie pokazateli 2013).