Status quo czy cicha rewolucja? Nowa strategia bezpieczeństwa UE W cieniu wydarzeń na Ukrainie, w Iraku oraz Syrii Komisja Europejska (KE) rozpoczęła prace nad nową 5-letnią strategią dotyczącą współpracy w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i wymiaru sprawiedliwości. Nowa strategia powinna zostać przyjęta jeszcze w 2014 r. i zastąpić tzw. program sztokholmski. Wśród przedstawionych przez KE priorytetów politycznych ponownie znalazły się polityka migracyjna i azylowa.

Z końcem 2014 r. wygasa tzw. program sztokholmski, w którym określono priorytety Unii Europejskiej (UE) w obszarze sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa na lata 2010-2014. Celem programu, oprócz wskazania ram współpracy policyjnej i prawnej, było opracowanie kompleksowej polityki migracyjnej i azylowej. Przyjęta wieloletnia strategia była krytykowana m.in. za politykę opartą na intensywnym wykorzystywaniu danych osobowych, wzmożenie kontroli granicznych, wzmocnienie roli europejskiej agencji ds. granic zewnętrznych Frontex i utworzenie systemu zarządzania granicami UE, co stało się podstawą do budowy europejskiego systemu nadzorowania granic Eurosur.

Zgodnie z założeniami nowa strategia ma być mniej szczegółowa. Plany Komisji obejmują uregulowanie legalnej migracji i walkę z imigracją nielegalną, wzmocnienie wspólnej polityki granicznej i wizowej oraz zwiększenie wykorzystania danych pasażerów lotniczych (Passenger Name Record - PNR) w celu walki z terroryzmem. Wśród propozycji pojawiły się również postulaty zapewnienia większej synergii polityki migracyjnej z innymi politykami, w tym z polityką handlową, oraz podjęcia rozmów z przedsiębiorcami i związkami zawodowymi na temat popytu na migrantów zarobkowych w ich krajach pochodzenia. Pod rozwagę poddano też koncepcję wspólnego przetwarzania wniosków o azyl oraz zapewniania większej liczby ośrodków przyjęć w nagłych wypadkach.

Dotychczasowe komunikaty wydane przez KE nie wskazują jednak na rewolucyjne zmiany w tym zakresie, mimo że coraz częstsze są głosy mówiące o konieczności zrewidowania polityki azylowej. Przodują w tym m.in. Włochy, które z dniem 1 lipca br. przejęły przewodnictwo w UE. Włoskie władze postulują, by UE aktywniej działała w dziedzinie ochrony praw podstawowych oraz polityki imigracyjnej i azylowej. Polityka ta jest we Włoszech przedmiotem szczególnego zainteresowania z uwagi na wzmożony napływ do Włoch nieudokumentowanych imigrantów z Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu. Włoska marynarka wojenna, która w ramach operacji wojskowo-humanitarnej Mare Nostrum od października 2013 r. patroluje Morze Śródziemne, udzieliła pomocy już ponad 70 tys. imigrantów przybywających do Włoch drogą morską. Nie jest ona jednak w stanie zapobiec wszystkim tragediom. Przypadek włoski jest wyraźnym dowodem na to, że dotychczasowe regulacje unijne nie dostarczyły środków wystarczających na rozwiązanie palącej kwestii napływu uchodźców do krajów członkowskich.                      

AB

Źródła: www.migrationpolicy.org, www.epc.eu, panoptykon.org, europa.eu.