Konwencja Genewska (pełna nazwa: Konwencja dotycząca statusu uchodźców sporządzona w Genewie dnia 28 lipca 1951 r.) - kluczowy dokument prawny dotyczący ochrony uchodźców przyjęty podczas konferencji Narodów Zjednoczonych w Genewie w 1951 r. Określa on, kto jest uchodźcą, jakie są prawa uchodźców, a zarazem jakie są zobowiązania państw przyjmujących uchodźców. Do Konwencji Genewskiej został dołączony tzw. Protokół Nowojorski z 1967 r., który zniósł ograniczenia czasowe i geograficzne w przyznawaniu statusu uchodźcy.

Konwencja Genewska. Źródło: UNHCR.

Według Konwencji Genewskiej uchodźcą jest osoba, która „na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu poglądów politycznych przebywa poza granicami państwa, którego jest obywatelem, oraz nie może lub nie chce z powodu tych obaw skorzystać z ochrony tego państwa”. Konwencja Genewska zabrania wydalania lub zawracania uchodźców do krajów, w których ich życiu lub wolności zagrażałoby niebezpieczeństwo (tzw. zasada non-refoulement). Postanowienia Konwencji nie mają zastosowania m.in. wobec zbrodniarzy wojennych.

Obecnie stroną Konwencji Genewskiej i/lub Protokołu Nowojorskiego jest 148 krajów. Polska ratyfikowała Konwencję Genewską oraz Protokół Nowojorski w 1991 r. Kraje Zatoki Perskiej, takie jak Arabia Saudyjska, Bahrajn, Irak, Katar, Kuwejt, Zjednoczone Emiraty Arabskie, nie są sygnatariuszami ani Konwencji Genewskiej, ani Protokołu Nowojorskiego. Wyjątek stanowi Iran.                                                   

        Oprac. RS