O prawie 30 tys. wzrosła liczba Portugalczyków migrujących do Brazylii w ostatnim roku - z 670 tys. w 2009 r. do ponad 700 tys. w 2010 r. W Angoli liczba portugalskich imigrantów wzrosła z 74,5 tys. w 2009 r. do 91,8 tys. w 2010 r. (o 23 proc.), a w Mozambiku - do poziomu 20 tys. w 2010 r. (o 13 proc.). Według Portugalskiego Instytutu Emigracyjnego, w obliczu kryzysu gospodarczego w Portugalii emigracja do byłych portugalskich kolonii w Ameryce Południowej i Afryce jest coraz bardziej atrakcyjną opcją dla młodych, wykształconych Portugalczyków mających problemy z wejściem na rodzimy rynek pracy. Nastąpiła więc zmiana tradycyjnego wzorca migracji pomiędzy Portugalią a jej byłymi koloniami, zgodnie z którym to Portugalia przyciągała wykształconych migrantów z byłych kolonii, Portugalczycy zaś, głównie słabo wykształceni mieszkańcy wsi, migrowali do bogatszych krajów europejskich. W przeciwieństwie do pogrążonej w kryzysie Portugalii, jej stare kolonie cieszą się dynamicznym wzrostem gospodarczym (według danych Banku Światowego w 2010 r. wyniósł on: w Angoli - 2,3 proc., Brazylii - 7,5 proc., Mozambiku - 7,2 proc., podczas gdy w Portugalii wskaźnik ten osiągnął 1,3 proc.). Brazylia przeżywa ostatnio boom budowlany związany z planowanymi na 2014 r. Mistrzostwami Świata w Piłce Nożnej oraz Olimpiadą, która ma się odbyć w 2016 r. Wynagrodzenia dla specjalistów, np. inżynierów budowlanych czy architektów, są tam nawet czterokrotnie wyższe niż w Portugalii.

Efektem kryzysu jest również wzrost liczby młodych ludzi wyjeżdżających do tradycyjnych krajów emigracji Portugalczyków. W ostatnich dwóch latach o 6,3 proc. zwiększyła się liczba portugalskich emigrantów do USA, o 16 proc. - do Kanady i o 4,8 proc. - do Australii. Najpopularniejszymi krajami wyjazdów Portugalczyków w 2010 r. pozostają Francja, Brazylia i USA (zob. Wykres 1).

Wykres 1. Najpopularniejsze kraje osiedlenia Portugalczyków w 2010 r.

Odwrócenie kierunków migracji w efekcie kryzysu gospodarczego występuje również w innych krajach europejskich. Hiszpańskie dane z rejestrów wyborczych pokazują wzrost liczby Hiszpanów emigrujących do Argentyny o 11 proc. (pomiędzy czerwcem 2009 r. a listopadem 2010 r. - o ok. 30 tys.), o 24 proc. - do Chile (o 6,4 tys. w tym samym czasie) i o 16 proc. - do Urugwaju (o 6,8 tys.).

Źródło wykresu: dane z rejestrów konsularnych, za: Portugalski Instytut Emigracyjny.