Naturalizacja za pieniądze? Bez żadnych dodatkowych wymogów? W niektórych krajach to możliwe. I wcale nie chodzi o korupcję, ale o całkowicie legalne procedury. By z nich skorzystać, trzeba jednak dysponować pokaźną ilością gotówki.

Specjalne programy nadawania obywatelstwa bogatym inwestorom funkcjonują w czterech krajach świata: na Karaibach - w Dominice oraz St. Kitts i Nevis, a także w krajach europejskich - Austrii i  Czarnogórze. W dwóch pierwszych chodzi o ratowanie słabo prosperujących gospodarek, w dwóch kolejnych - o tworzenie przyjaznego klimatu dla napływu zagranicznego kapitału. Ile kosztuje zdobycie paszportu innego państwa? W Dominice wystarczy przekazać darowiznę w wysokości co najmniej 75 tys. USD, przeznaczaną przez rząd na dowolny cel. Z kolei w St. Kitts i Nevis trzeba zainwestować w nieruchomość o wartości 400 tys. USD (z listy nieruchomości zaakceptowanej przez rząd), przy czym nieruchomość ta nie może być odsprzedana wcześniej niż po pięciu latach od naturalizacji. Można też przekazać darowiznę w wysokości uzależnionej od wielkości rodziny - od 250 do 450 tys. USD. Dotacja ta trafia do specjalnego funduszu, z którego finansowane są badania i działania mające na celu rozwój gałęzi przemysłu innych niż dominujący w tym kraju i przeżywający obecnie kryzys przemysł cukrowniczy. W Austrii zasady są sformułowane znacznie mniej precyzyjnie - obywatelstwo może nabyć osoba, która inwestuje w tym kraju znaczną ilość kapitału, generuje nowe miejsca pracy, przyczynia się do transferu nowych technologii, a ponadto dokona opłaty w wysokości przynajmniej 30 tys. USD. W Czarnogórze zaś wymogiem jest inwestycja o wartości nie mniejszej niż 500 tys. euro. 

A zatem, można powiedzieć, że oprócz prawa krwi (ius sanguinis), prawa ziemi (ius soli) i prawa miejsca stałego zamieszkania (ius domicili), w polityce naturalizacyjnej znaczenia zaczyna nabierać prawo pieniądza (ius pecuniae). Pojawia się pytanie, czy obywatelstwo powinno być traktowane tylko jako towar, a gruby portfel może być jedynym wyznacznikiem więzi państwa i jego nowego obywatela.          

     RS

Więcej: Dzankic J. (2012), The pros and cons of ius pecuniae: investor citizenship in comparative perspective. EUI Working Papers RSCAS 2012/14.