Szwecja, państwo mające mniej niż 10 mln mieszkańców, znane z wysokiego poziomu opieki społecznej, w 2008 r. zezwoliło pracodawcom na zatrudnianie, bez zbędnych restrykcji, imigrantów z całego świata. Jedynym wymogiem jest ogłoszenie oferty pracy na szwedzkim portalu dla poszukujących zatrudnienia. Potem może nastąpić rekrutacja i zatrudnienie dowolnie wybranej osoby. Tylko od pracodawcy zależy, czy wybierze Szweda, czy cudzoziemca.

Obawy o negatywny wpływ tej liberalizacji na rynek pracy i na system świadczeń społecznych okazały się przesadzone. W rzeczywistości nie zauważono wielkich zmian w sytuacji na rynku pracy ani gwałtownego wzrostu liczby zatrudnionych cudzoziemców spoza UE (w I półroczu 2012 r. było ich 6 215). Powodem tego może być m.in. duży problem z rekrutacją cudzoziemców do pracy - co prawda duże firmy, które mają oddziały za granicą lub korzystają z usług agencji pośrednictwa pracy, mogą sobie pozwolić na sprowadzanie pracowników z innych krajów, ale mniejsi przedsiębiorcy niekoniecznie.

W sumie, w latach 2005-2011, ok. 15 tys. pracodawców zatrudniło osoby spoza UE przybywające do Szwecji. Zauważalny jest wzrost liczby pracowników z takich krajów, jak Irak, Syria czy Turcja, których obywatele tworzą w Szwecji dość liczne diaspory. Świadczy to o tym, że pracodawcy korzystają z sieci migracyjnych do rekrutacji kolejnych pracowników albo o zatrudnianiu tych osób w przedsiębiorstwach etnicznych. Dodatkowo, okazuje się, że ok. 1/3 nowo zatrudnionych Irakijczyków to poszukiwacze azylu, których wnioski o status uchodźcy zostały odrzucone, a którzy - pod warunkiem posiadania pracy - mogli zalegalizować swój pobyt na tej podstawie. Czy może to być furtka do legalizacji pobytu dla innych poszukiwaczy azylu w Szwecji? Trudno powiedzieć. Pamiętając jednak, że liczba azylantów w tym kraju rośnie i w połowie 2012 r. była o 30 proc. większa niż w połowie roku poprzedniego, nie można wykluczyć, że będą oni poszukiwać pracy, korzystając z pomocy członków swojej diaspory. Co ciekawe, w wypadku Syryjczyków można zauważyć, że migracja ekonomiczna do Szwecji zaczęła odgrywać równie ważną rolę, co migracja uchodźcza i dotycząca łączenia rodzin, co prawdopodobnie jest spowodowane okrzepnięciem diaspory syryjskiej w Szwecji i tym samym potrzebą rekrutowania pracowników z Syrii do rozwijających się biznesów etnicznych. O ile zatem nie stwierdzono wyraźnego negatywnego wpływu reformy na rynek pracy, to zaobserwowano niewielkie zmiany w tym, skąd i jacy imigranci przybywają do Szwecji.                

   KF

Źródło: CD (2011), Recruiting Immigrant Workers: Sweden 2011, OECD Publishing.