Pomogę panu z zagranicy uzyskać polskie obywatelstwo. Nie szukam miłości ani też nie chodzi mi o układ na tle seksualnym, to czysta transakcja. Nie biorę pod uwagę wyjazdu z Polski. Co do ceny, to proszę tylko o poważne i konkretne oferty” - takie anonse można znaleźć w internecie. Ciągle pojawiają się nowe. Ogłaszają się osoby, które za odpowiednią opłatą wezmą ślub z cudzoziemcem. Cena często podawana jest wprost, a autorzy ogłoszeń nierzadko zamieszczają swoje numery telefonów, a czasem nawet podpisują się imieniem i nazwiskiem. Obcokrajowcy z kolei (głównie pochodzący z Afryki, Bliskiego Wschodu i Europy Wschodniej) w swoich ogłoszeniach oferują Polakom wysokie wynagrodzenie w zamian za małżeństwo, które pomoże im zalegalizować pobyt. W jednym z większych serwisów ogłoszeniowych w internecie (www.hiperogloszenia.pl) ogłoszenia o chęci zawarcia małżeństwa w zamian za wynagrodzenie stanowią ponad 90 proc. ogłoszeń w rubryce „Cudzoziemcy - randki”.

W 2011 r. Urząd do Spraw Cudzoziemców (UdSC) udzielił 2 054 zezwolenia na osiedlenie się i 5 088 zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony ze względu na małżeństwo z obywatelem RP. Dla cudzoziemców związek z obywatelem polskim może być bardzo atrakcyjny, bo ubiegając się o udzielenie zezwolenia na pobyt na tej podstawie nie muszą, w przeciwieństwie do legalizacji pobytu w inny sposób, wykazywać ani dochodów, ani posiadania ubezpieczenia zdrowotnego. Nie są również zobowiązani do przedstawienia tytułu prawnego do zajmowanego mieszkania. Skontrolować takie małżeństwo może urząd wojewódzki przy pomocy Policji i Straży Granicznej. Urzędnicy mogą odmówić wydania zezwolenia na pobyt, gdy na podstawie przesłuchań, oględzin miejsca zamieszkania i wywiadu środowiskowego okaże, że małżeństwo jest pozorne. Można także takie zezwolenie cofnąć, jeśli wykazano, że małżeństwo zostało zawarte w celu obejścia przepisów. Obywatel polski może zaś ponieść konsekwencje ułatwiania nielegalnego pobytu cudzoziemcowi czy za składanie fałszywych zeznań. Osoba zawierająca papierowe małżeństwo może też być narażona na wiele innych kłopotów. Z doniesień prasowych wiadomo, że tacy  świeżo poślubieni małżonkowie nierzadko traktują Polskę jako kraj tranzytowy i szybko znikają za zachodnią granicą, co znacznie utrudnia potem wzięcie rozwodu z taką osobą. Mało zapobiegliwi polscy małżonkowie cudzoziemców nie zabezpieczają się też często intercyzą i kończą z  prawdziwymi kredytami zaciągniętymi przez fikcyjnych partnerów. Do tego dochodzą problemy emocjonalne, głównie w wypadku kobiet, które od cudzoziemskiego męża podświadomie oczekują często więcej niż tylko pieniędzy za kontrakt*.

Jak podaje UdSC, w 2011 r. urzędy odmówiły wydania zezwolenia na osiedlenie się 46 osobom, a na zamieszkanie na czas oznaczony - 218. Nie odstrasza to jednak kolejnych chętnych na papierowe małżeństwa. Ceny tego przedsięwzięcia zaczynają się już od 10 tys. złotych.        

                       MP

* Więcej: Krajowy Punkt Kontaktowy Europejskiej Sieci Migracyjnej (2012). Nadużywanie prawa do łączenia rodzin w Polsce. Fikcyjne małżeństwa oraz fałszywe deklaracje ojcostwa. Warszawa:  MSW.