Koniec turystyki socjalnej do Niemiec?
W grudniu 2016 r. parlament w Niemczech przyjął rządowy projekt ustawy mającej ograniczyć dostęp cudzoziemców do świadczeń socjalnych. Najważniejsze zmiany dotyczą przyznawania zasiłku dla osób bezrobotnych (Arbeitslosengeld II, tzw. Hartz IV). Jak wynika z danych Federalnej Agencji Zatrudnienia, na początku 2016 r. z zasiłków socjalnych korzystało 440 tys. obywateli Unii Europejskiej, w tym 92 tys. Polaków, 71 tys. Włochów oraz 70 tys. Bułgarów.
Od rozpoczęcia migracji poakcesyjnych (po 2004 r.), w krajach przyjmujących najwięcej imigrantów toczy się debata na temat zasadności łączenia prawa do swobodnego przemieszczania się z prawem do pomocy społecznej. Impulsem do wprowadzenia ograniczeń w tym zakresie w Niemczech było orzeczenie Federalnego Trybunału Społecznego
z grudnia 2015 r. Stwierdzono w nim, że obywatele UE mogą otrzymywać zasiłki socjalne, nawet jeśli wcześniej nie pracowali, po sześciu miesiącach legalnego pobytu w Niemczech. Wcześniej, we wrześniu 2015 r., korzystniejszy wyrok dla strony niemieckiej ogłosił Trybunał Sprawiedliwości UE (C-67/14). Sędziowie uznali w nim, że obywatele UE przebywający w Niemczech w celu korzystania ze świadczeń socjalnych albo szukania pracy mogą być traktowani mniej korzystnie w dostępie do zasiłków dla bezrobotnych niż obywatele Niemiec.
Zgodnie z proponowanymi przepisami, obywatel UE, który nie pracował w Niemczech, będzie mógł ubiegać się o wsparcie materialne dopiero po co najmniej pięciu latach legalnego pobytu na terytorium Niemiec. Prawo do świadczeń socjalnych mają nadal mieć osoby poszukujące pracy, które przepracowały legalnie odpowiedni okres. Imigrant niespełniający tych warunków będzie mógł otrzymać jednorazowe wsparcie materialne (tzw. zasiłek pomostowy) na zaspokojenie najważniejszych bieżących potrzeb, jak jedzenie, zakwaterowanie, opieka medyczna, oraz pożyczkę na sfinansowanie powrotu do ojczyzny. Według minister pracy, Andrei Nahles, nowe przepisy mają dotyczyć jedynie niewielkiej grupy cudzoziemców. Wiele dyskusji wzbudzają dodatkowo plany obniżenia wysokości zasiłków przyznawanych migrantom na dzieci (Kindergeld) pozostające w kraju pochodzenia. Intensyfikacja działań podejmowanych przez niemiecki rząd ma na celu ograniczanie tzw. turystyki socjalnej do Niemiec oraz przeciwdziałanie „nadużywaniu wolności rynku wewnętrznego UE”.
KMat
