Rok 2016 przyniósł szereg zmian w ustawie o Karcie Polaka. Cudzoziemcy o polskich korzeniach otrzymali m.in. możliwość uzyskania obywatelstwa polskiego już po roku nieprzerwanego pobytu w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały uzyskanego na podstawie Karty Polaka (albo polskiego pochodzenia). Przywołana oraz pozostałe wprowadzone zmiany mają na celu ułatwienie osiedlania się i adaptacji w Polsce cudzoziemców ze Wschodu posiadających polskich przodków. W praktyce oznacza to przede wszystkim szereg ułatwień finansowych, które zapewne wpłyną na jeszcze większy wzrost popularności Karty Polaka oraz zwiększenie liczby wniosków o zezwolenie na pobyt stały.

Od 2 września 2016 r. posiadacz Karty Polaka jest zwolniony z opłaty skarbowej za wydanie zezwolenia na pobyt stały, wynoszącej 640 złotych. Dodatkowo nie musi dokonywać opłat konsularnych związanych z nadaniem obywatelstwa, które np. w wypadku Konsulatu RP we Lwowie wynoszą 360 euro, nie licząc kosztów potwierdzenia tłumaczeń dokumentów, a także opłat związanych z wydaniem wizy. Przed wejściem zmian w życie zwolnienie z opłaty za wizę zależało od decyzji konsula, czyli było fakultatywne, a obecnie jest ono obligatoryjne. Ponadto, skrócony został wspomniany okres nieprzerwanego pobytu na terytorium RP na podstawie zezwolenia na pobyt stały potrzebny do uzyskania obywatelstwa: z trzech lat do jednego roku. Istotną zmianą jest możliwość uzyskania Karty Polaka przez małoletniego, którego rodzic utracił ją z powodu otrzymania zezwolenia na pobyt stały. Wcześniej, gdy rodzic - posiadacz Karty Polaka - uzyskał zezwolenie na pobyt stały, jego Karta traciła ważność. Jeżeli złożył wniosek o przyznanie Karty Polaka małoletniemu przed uzyskaniem zezwolenia, dziecko otrzymywało Kartę, a jeżeli złożył go po osiedleniu się w Polsce (np. ze względu na chęć sprowadzenia dziecka do Polski), wniosek o Kartę nie był przyjmowany. Obecnie moment złożenia wniosku nie ma już znaczenia. Dziecko dostaje Kartę Polaka, nawet jeśli jego rodzic już jej nie posiada w związku z uzyskaniem zezwolenia na pobyt stały.

I wreszcie, last but not least, od 1 stycznia 2017 r. starający się o zezwolenie na pobyt stały na podstawie Karty Polaka mogą ubiegać się o świadczenia pieniężne na częściowe pokrycie kosztów życia własnych oraz członków rodziny. Co do zasady, świadczenie może zostać przyznane na okres do dziewięciu miesięcy. Wniosek o świadczenie należy złożyć w terminie do trzech miesięcy od daty złożenia wniosku o zezwolenie na pobyt stały do właściwego wojewody. Wypłaty świadczenia dokonuje starosta wskazany przez wojewodę w decyzji. Świadczenie to dodatkowe 1 000 złotych w portfelu przez pierwsze trzy miesiące i 600 złotych przez kolejne sześć miesięcy na osobę dorosłą (i połowę tych kwot na każde małoletnie dziecko).                                     

             KM

* W języku rosyjskim „pieniądze”.